Beschreibung:
<jats:p xml:lang="tr">Hayat bilgisi derslerinde tarih konularının yer alması, tarih
farkındalığının ve tarihsel öğrenmenin erken yaşlarda inşasında önemlidir.
İlkokulda tarih konularının öğretilmesi, pedagojik yaklaşımla doğrudan
ilgilidir. Tarihsel öğrenmede, ülkemizdeki gibi, Piaget’nin bilişsel gelişim
kuramına yakın bir yaklaşım etkiliyse, çocuğun sihirli yıl olan 12 yaşa kadar somut işlemler döneminde olduğu
düşünülür. Soyut içeriğe sahip tarih dersleri ancak bu yaştan itibaren yani
soyut işlemler döneminde öğrenilebilir. Egan’ın tarihsel düşünme evrelerine
yakın bir yaklaşım etkiliyse, çocuğun mitik evreden (4-9 yaş) itibaren tarih
öğrenebileceği savunulur. Böylece öğrenciler tarih konularıyla daha erken yaşta
karşılaşır. Almanya’da ilkokul öğrencileri hayat bilgisi derslerinde
(Sachunterricht) tarih konularıyla karşılaşırlar. Bu araştırmanın amacı,
Almanya’da hayat bilgisi dersi kapsamındaki tarih konularının neler olduğunun
ve tarihin nasıl kullanıldığının incelenmesidir. Nitel araştırma desenlerinden
durum çalışmasının kullanıldığı araştırmada doküman incelemesi yapılmıştır.
Araştırma verileri, hayat bilgisi ders kitaplarından elde edilmiş ve bulgulara,
betimsel analiz ve içerik analizi yapılarak ulaşılmıştır. Araştırmanın
örneklemini, Almanya’da 3. sınıfta okutulan iki, 3 ve 4. sınıflarda okutulan
bir adet hayat bilgisi ders kitabı oluşturmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre,
“geçmişe bakış, günümüz ve gelecek için
öğrenmeyi mümkün kılar” anlayışını benimseyen hayat bilgisi ders
kitaplarında; zaman kavramından, değişim ve sürekliliği temel alan çocuğun
yakın çevresinden, yaşadığı yerin tarihsel arka planına yönelik yerel tarih
konuların yanı sıra ilk insanlardan, doğanın ve doğal unsurların
şekillenmesinden, geçmişte ve günümüzde kullanılan eşyalardan, orta çağda
yaşamdan konular yer almaktadır. Ayrıca tarih konularının ‘yerel tarih/ mekânın
tarihi’, ‘eşya/ nesne tarihi’, ‘sosyal tarih/ gündelik hayatın tarihi’, ‘Orta
çağ tarihi’ temaları altında yer aldığı ve değişim ve süreklilik ile kültürel
miras farkındalığını sağlamak amacıyla kullanıldıkları anlaşılmıştır.</jats:p>