• Medientyp: E-Artikel
  • Titel: „Pomiędzy izmami” – Jan Brzękowski jako krytyk i teoretyk nowej sztuki
  • Beteiligte: Rejniak-Majewska, Agnieszka
  • Erschienen: Uniwersytet Lodzki (University of Lodz), 2020
  • Erschienen in: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Philosophica. Ethica-Aesthetica-Practica (2020) 36, Seite 57-72
  • Sprache: Nicht zu entscheiden
  • DOI: 10.18778/0208-6107.36.05
  • ISSN: 2353-9631; 0208-6107
  • Entstehung:
  • Anmerkungen:
  • Beschreibung: Z końcem lat dwudziestych XX wieku w Europie nowe kierunki artystyczne wydawały się już czymś okrzepłym, częścią „awangardowej tradycji”. Wyrazem tej świadomości była m.in. książka Jeana Arpa i El Lissitzky’ego Kunstismen (1925) oraz Art. Bilan des arts modernes en France Ozenfanta (1928). Jan Brzękowski, polski poeta i krytyk, widział ten czas podobnie, jako okres „ustalania się pewnych wartości” raczej niż nowych przełomów.W artykule śledzę poglądy Brzękowskiego dotyczące sztuk wizualnych oraz jego strategie jako rzecznika sztuki nowoczesnej, pośrednika między środowiskiem paryskim a polską awangardą, autora powiązanego z konstruktywizmem (członka grupy „a.r.”), a równocześnie z kręgami surrealistów w Paryżu. Głównym przedmiotem moich analiz jest wydawane przez Brzękowskiego pismo „Sztuka Współczesna – L’Art Contemporain” (1929–1930) i jego cykl artykułów Kilometraże, będący próbą podsumowania przemian nowej sztuki. Zdając sobie sprawę ze „zużywania się” awangardowych idei i zachowując krytycyzm wobec „kultu nowości”, Brzękowski bronił awangardowych pozycji w oparciu o ideę formalnego rygoru i twórczej „budowy”. Zgodnie z modernistycznym światopoglądem odrzucał mimetyczną koncepcję sztuki i opowiadał się za formą abstrakcyjną; zaznaczał jednak, że powinna być ona „zakotwiczona o dno życia” – w oryginalny sposób podkreślał dialektyczne napięcie między abstrakcją i figuracją.
  • Zugangsstatus: Freier Zugang