Beschreibung:
<jats:p>W ciągu ostatnich dwóch dekad badania karaimoznawcze nabrały wyraźnego rozmachu. Zaczęły ukazywać się wyspecjalizowane czasopisma naukowe pt. Karaite Archives oraz Almanach Karaimski, zostały wydane niektóre dokumenty karaimskie, ukazały się również ważne monografie, jak np. publikacja Stefana Gąsiorowskiego pt. Karaimi w Koronie i na Litwie w XV−XVIII wieku (Kraków - Budapeszt 2008). Ponadto regularnie ukazuje się kwartalnik karaimski Awazymyz, na którego łamach zamieszczane są artykuły poświęcone historii. Znaczna część prac zajmuje się XIX wiekiem, kiedy to w społeczności karaimskiej doszło do istotnych zmian. Ważny był w owym okresie np. fakt, iż gminy karaimskie na Litwie (z których najliczniejsza znajdowała się Trokach) oraz na Wołyniu (główną była ta w Łucku), wraz z wejściem w skład zaboru rosyjskiego, mogły nawiązać intensywniejsze kontakty z tradycyjnymi gminami karaimskimi na Krymie i w innych częściach Rosji. Odwrotnie zaś karaimska społeczność w Haliczu), po przyłączeniu do Austrii, została odizolowana od swych współplemieńców. W karaimskich gminach w zaborze rosyjskim nastąpiło również stosunkowo szybkie połączenie tożsamości wspólnoty religijnej wyznającej karaimizm z identyfikacją grupy etnicznej, którą obecnie nazywamy Karaimami. W gminie w Haliczu natomiast, dzięki wspomnianej izolacji, karaimska tożsamość religijna została na długo zachowana przy jednoczesnym przyjmowaniu polskiej tożsamości narodowej. Wspomnienia dawnych swobód Rzeczpospolitej Obojga Narodów pozostały potem przez długi czas w pamięci ludności karaimskiej. W zaborze rosyjskim jeszcze długo wielu Karaimów używało także języka polskiego, dopiero w połowie XIX wieku częściej używano języka rosyjskiego. W Galicji przeciwnie, w drugiej połowie tego stulecia język polski się jeszcze upowszechnił. Kolejną istotną zmianą tożsamości karaimskiej w XIX wieku było jeszcze wyraźniejsze oddalanie od judaizmu, a zbliżenie do tożsamości tureckiej. Na zmiany te wpływ miała działalność kilku znanych postaci karaimskiego pochodzenia, z których jedną z najważniejszych był Abraham Firkowicz.</jats:p>